Trường trung học cơ sở (THCS) Âu Cơ, thành phố Nha Trang là đơn vị trực thuộc Phòng Giáo dục và Đào tạo Nha Trang, tọa lạc tại địa chỉ 122 Nguyễn Trãi, phường Phước Tân với tổng diện tích 4388,7m2. Nơi đây từng là một trong những cơ sở hoạt động bí mật của lực lượng Biệt động thành Nha Trang trong những năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước hào hùng của dân tộc. Một ngôi trường gắn với truyền thuyết con Rồng cháu Tiên niềm tự hào muôn đời của người dân đất Việt.
Trường THCS Âu Cơ nguyên gốc trước đây là trường Mẫu giáo được xây dựng trên mảnh đất trồng toàn cây dương vào năm 1961. Đến năm 1963 trường được chuyển đổi thành trường phổ thông với tên gọi là Trường Nữ Tiểu học Âu Cơ. Sau giải phóng năm 1975, trường được đổi tên là Trường phổ thông cấp I II Phước Tân, sau đó là Trường phổ thông cơ sở cấp II Phước Tân. Đến năm 1995 trường chính thức mang tên Trường THCS Âu Cơ theo Quyết định số 79/QĐ-GD, ngày 05/5/1995 của Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Khánh Hòa.
Từ một ngôi trường mầm non trước đây chỉ có một dãy nhà gồm có 3 phòng học, đến ngày 28/10/2004 trường THCS Âu Cơ được UBND tỉnh Khánh Hòa phê duyệt dự án xây dựng mới dãy phòng học 4 tầng và dãy phòng làm việc 3 tầng với tổng kinh phí trên 7 tỷ đồng. Tháng 02 năm 2020, trường được đầu tư xây dựng mới nhà thi đấu đa năng. Với sự quan tâm của lãnh đạo tỉnh, thành phố, đặc biệt là Phòng Giáo dục và Đào tạo Nha Trang và sự chung tay của các bậc cha mẹ học sinh, đến nay cơ sở vật chất của nhà trường rất khang trang, rộng rãi, thoáng mát; có đầy đủ các phòng học, phòng chức năng; sân trường rợp bóng mát của những hàng cây xanh, tiểu cảnh, có cây đã trên 60 năm tuổi.
Từ ngày mang tên Trường THCS Âu Cơ, qua hơn 25 năm xây dựng, trưởng thành và phát triển, nhà trường đã không ngừng vượt khó, sáng tạo để nâng cao chất lượng dạy học và các hoạt động giáo dục. Ngày 23/12/2008 trường đã được UBND tỉnh Khánh Hòa tặng bằng công nhận đạt Trường chuẩn quốc gia giai đoạn 2008 2013. Đến ngày 09/6/2014 nhà trường tiếp tục được UBND tỉnh Khánh Hòa tặng bằng công nhận đạt Trường chuẩn quốc gia giai đoạn 2014 2018. Nhiều thế hệ học sinh của trường đã thành đạt, có em đi du học và làm việc ở nước ngoài.
Trong giai đoạn 5 năm (từ năm 2015 đến năm 2020), trường THCS Âu Cơ đã đạt được một số thành tích nổi bật như:
- Chi bộ nhà trường luôn đạt tiêu biểu xuất sắc được Đảng ủy phường Phước Tân tặng giấy khen;
- Nhà trường 5 năm liền đạt danh hiệu tập thể lao động xuất sắc được Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa tặng bằng khen;
- Là một trong số ít trường dẫn đầu phong trào thi học sinh giỏi, nổi bật là năm học 2018 2019 đạt giải nhất toàn đoàn kỳ thi chọn học sinh giỏi thành phố Nha Trang;
- Công đoàn cơ sở nhà trường đã có nhiều đóng góp tích cực trong phong trào thi đua chung của ngành giáo dục, nhiều năm liền được công nhận danh hiệu Công đoàn vững mạnh, được Liên đoàn Lao động tỉnh và Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam tặng bằng khen hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ;
- Chi đoàn thanh niên luôn đạt vững mạnh xuất sắc và Liên đội TNTP Hồ Chí Minh đạt tiên tiến cấp tỉnh;
- Nhà trường được Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa tặng bằng khen về phong trào thi đua yêu nước 5 năm (giai đoạn 2015 2020);
- Nhà trường được Bộ Giáo dục và Đào tạo tặng cờ Tiêu biểu xuất sắc dẫn đầu phong trào thi đua Đổi mới, sáng tạo trong dạy và học.
Hiện nay, Trường THCS Âu Cơ là một trong những trường top đầu của thành phố Nha Trang trong các phong trào thi đua, nhất là phong trào thi học sinh giỏi; là nơi tin cậy của các bậc cha mẹ học sinh về chất lượng và môi trường giáo dục./.